Znajomość zasad BHP i PPOŻ to obowiązek nałożony przez ustawodawcę na każdego przedsiębiorcę, niezależnie od tego, jakiej wielkości firmę prowadzi. Bezpieczeństwo pracowników w miejscu pracy to podstawa, dlatego każdy obiekt obowiązkowo musi zostać podzielony na strefy pożarowe zgodnie z obowiązującymi przepisami PPOŻ i musi posiadać odpowiednio oznaczone przejścia przeciwpożarowe, które umożliwią człowiekowi przebywającemu w zagrożonym pożarem budynku dotarcie do bezpiecznego miejsca znajdującego się na zewnątrz budynku.
Co to są przejścia przeciwpożarowe?
Zgodnie z § 237. 1. Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. przejściami przeciwpożarowymi są wszystkie trasy, którymi może się poruszać człowiek podczas pożaru, mające umożliwić mu bezpieczne opuszczenie nawet najdalszych pomieszczeń płonącego budynku lub zagrożonych wybuchem. Przejścia przeciwpożarowe mają prowadzić najkrótszą trasą do wyjść ewakuacyjnych i dlatego tak istotnym jest ich prawidłowe oznakowanie, tylko wtedy mogą pełnić swoją docelową funkcję — chronić ludzi. W tym celu powstał regulowany przepisami system oświetlenia i oznakowania dróg ewakuacyjnych, o którym opowiemy Państwu za chwilę więcej.
Jak przepisy regulują konieczność oznaczania przejść przeciwpożarowych
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. każdy budynek, jego lokalizacja muszą spełniać szereg wymogów technicznych nałożonych przez ustawodawcę oraz dodatkowo muszą zostać podzielone na tzw. strefy pożarowe. Poprzez strefy pożarowe rozumiemy zgodnie z obowiązującymi przepisami, że jest to każdy budynek oraz jego część, mogąca być, np. oddzieloną od pozostałych budynków różnymi elementami oddzielenia przeciwpożarowego. Mowa o tym w § 232 ust. 4. Wszystkie wymienione strefy muszą być — zgodnie z § 4. ust. 2 pkt. IV Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. dotyczących ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2010 r. Nr 109, poz. 719) – oznakowane tak, aby z każdego miejsca, z którego może odbywać się ewakuacja, były dobrze widziane. Znaki ewakuacyjne muszą być tak dobierane do miejsca i drogi ewakuacyjnej, aby ich widoczności nie szkodziły zmiany światła dziennego na nocne i odwrotnie, dopuszcza się też do użytku znaki fotoluminescencyjne oraz podświetlane, jeśli drogi ewakuacyjne nie mają dostępu do światła dziennego i inne oznaczenia mogłyby nie być dobrze widoczne, np. teatrach, kinach, muzeach, na korytarzach, schodach, piwnicach.
Znaki drogi ewakuacyjnej — jak prawidłowo wybrać lokalizację
Znaki bezpieczeństwa mają na celu przekazywanie wszelkich informacji, które mogą dotyczyć procedury bezpieczeństwa i kierunku ewakuacji, na ten rodzaj znaków składają się różne kombinacje kształtów i kolorów symboli graficznych lub krótkich tekstów. Znaki bezpieczeństwa mogą być oświetlane zewnętrznie lub wewnętrznie. Znaki ewakuacyjne zaś wskazują za pomocą informacji wizualnych konkretną drogę ewakuacji w przejściach przeciwpożarowych. Znaki mogą być umieszczane wysoko lub nisko. Zgodnie z Polskimi Normami, które regulują zakres barw, kształtów i wielkości grafiki, znaki ewakuacyjne w przejściach przeciwpożarowych montowane wysoko powinny znajdować się na ścianach, na wysokości od 150 do 200 cm od podłogi lub być zawieszone na wysokości przekraczającej 200 cm. Nisko montowane zaś powinny być oświetlenia punktowe tras ewakuacyjnych na wysokości około 20 cm od powierzchni podłogi.
Polskie Normy określają także jakie informacje powinny być dostępne w formie znaków i umieszczane w widocznym miejscu. Należą do nich informacje dotyczące planów ewakuacji i miejsc bezpiecznych, wykaz telefonów alarmowych oraz instrukcję postępowania w razie wybuchu pożaru. Polskie Normy ściśle też narzucają formy oznakowania dróg ewakuacji, wyjść z budynków oraz przejść przeciwpożarowych. Do tej kategorii znaków należą przede wszystkim: oznaczenie „Drzwi ewakuacyjne” powinno być zawsze umieszczane nad drzwiami (z odpowiednim oznaczeniem kierunku, gdy drzwi otwierają się w prawo lub w lewo), oznakowane powinno być także przejście przeciwpożarowe znakiem „strzałka” (w prawo lub w lewo) ze znakiem „drzwi ewakuacyjne” na wskazanie kierunku ewakuacji po przekroczeniu drzwi ewakuacyjnych. Podobnie wygląda kwestia oznaczenia trasy ewakuacji przy oznakowania drzwi ewakuacyjnych, za którymi droga ewakuacyjna skręca w stronę lewą lub prawą i następnie ciągnie się w dół lub w górę. Na szczególną uwagę zasługuje też zestawienie dwóch znaków „drzwi ewakuacyjne”, które poprzedzają znak strzałki. Umieszcza się je w miejscach, które mogą budzić jakiekolwiek wątpliwości co do kierunku wskazywanej ewakuacji. W tym przypadku strzałka wskazuje czy mamy poruszać się w prawo, w lewo, w górę, w dół itd. W przejściach ewakuacyjnych umieszcza się też oznakowanie drzwi, jeśli wymagają przesunięcia ich w którąś ze stron, popchnięcia w celu ich otworzenia lub pociągnięcia, aby je otworzyć. Te znaki umieszcza się bezpośrednio na drzwiach, które wymagać mogą od nas którejś z tych czynności. Spotkać możemy się też ze znakami typu „Przekręcić, aby uzyskać dostęp”, wówczas wymaga się od nas przekręcenia klamki lub „Stłuc, aby uzyskać dostęp”, np. szybkę aby otrzymać klucz do wyjścia ewakuacyjnego. Wyjścia ewakuacyjne, klucze do wyjścia ewakuacyjnego oraz miejsca zbiórek ewakuacji posiadają osobne oznakowanie i powinny być umieszczane obok okien, z których może nastąpić ewakuacja.
